Karanfil bakımı nasıl olmalı? ya da Karanfil nedir? gibi sorulara yanıt arıyorsanız, sizler için detayları bir araya getirdik. İşte Karanfil bakımı hakkında merak edilen soruların yanıtları…
KARANFİL BAKIMININ PÜF NOKTALARI
Karanfil (Dianthus sp.) kesme çiçeklerin en popüler olanları arasındadır.
Çiçeklenme: Mayıs – Ekim
Dallarının ucunda tek ya da toplu olarak çiçekleri bulunur. Farklı tonlardaki çiçekleri, oldukça dekoratif bir görüntüye sahiptir. Aynı zamanda kesme çiçek olarak da sıkça kullanılır.
Seralarda yetiştirilen türleri her mevsim çiçek açar. Bahçede yer örtücü, her dem yeşil bitkilerin arasında sınır bitkisi olarak ya da kaya bahçelerinde görmek mümkündür.
Sadece bahçelerinizde değil, saksılar içinde balkonlarınızda da yetiştirebilirsiniz. Güzel kokulu karanfil çiçekleri, parfüm sektöründe de sıkça kullanılır. Karanfilden, öğütülerek baharat olarak da yararlanılır.
Humusça zengin, kumlu ve geçirgen topraklarda sağlıklı gelişim gösterir. Toprak nemli kalacak şekilde sulama yapılmalıdır.
Çok yıllık, otsu bir bitkidir. Dalların ucunda tek tek ya da topluca, pembe, kırmızı ve beyaz tonlarında çiçekleri bulunur.
Kanaatkar bir bitkidir. Boyu genel olarak 30-90 santimetre arasında değişir. Işık isteği fazladır. Güneşli alanlarda mutlu olur.
Tohumdan üretildiği gibi, daldırma ya da çelik alma yöntemiyle de üretilir. Ekim ayı içinde bitkiden alınan sürgünleri köklendirebilirsiniz. Alınan kökler, kumlu ve geçirgen toprağa dikilmelidir. Kısa zamanda köklenir.
Bir kökten yıllarca çiçek alınmaz. Her mevsim bu işlemin tekrarlanması gerekir. Zahmetsiz bir yöntem olan fide dikimini de tercih edebilirsiniz.
KARANFİL YAPRAKLARI NEDEN SARARIR?
Soru: Karanfilimin tomurcuklarının bir kısmı açmış olmasına rağmen alt yapraklarından sararmaya başladı. Suyunu az mı ya da çok mu vermeliyim?
Cevap: Suyun sararma üzerinde etkisi olabildiği gibi besin eksiklikleri de bu tür sorunlara neden olabilir. Saksınızın su geçirgenliğini kontrol edin ve toprağınızı aşırı ıslak bırakmamaya özen gösterin.
KARANFİL NEDİR?
Karanfilgiller (Caryophyllaceae) familyasına ait bir çiçektir. Karanfil Akdeniz bölgesinde yaşayan ılıman ve sıcak iklim seven bir bitkidir.
Genellikle Akdeniz havzasında olmak üzere Avrupa, Asya bozkırları ve Güney Afrika’da doğal olarak yetişen 300 kadar çeşit tek yıllık, çok yıllık, minik çiçekli Alpin (yüksek yayla ve dağlarda) olmak üzere karanfil vardır. Bunların 70 kadarı ise ülkemizde doğal olarak yetişir. Ancak bu sayı, hemen her yıl eklenen onlarca melez karanfil sebebiyle bugün 30 bini buluyor.
Bir katre alevdir bu karanfil
Ruhum acısından bunu bildi!
Düştükçe vurulmuş gibi yer yer
Kızgın kokusundan kelebekler
Gönlüm ona pervane kesildi
Ahmet Haşim
Bodur olanlar 5 santimetreyi geçmezken diğerleri 5-13 santimetreye ulaşırlar. Bodur olan çok yıllık türler kaya bahçelerine çok yakışırlar. Ülkemizde hüsnüyusuf diye adlandırdığımız Dianthus barbatus ise, kesme çiçek olarak yaygın kullanılan bir türdür ve türün boyu ise yaklaşık 35 cm’yi bulur.
Karanfilin ayrıca seralarda yetişen ve bahçecilik dışı amaçlar için yetiştirilen türleri de bulunur.
KARANFİL ANLAMI NEDİR?
Fransızca’da karanfil, ‘gözcük’ olarak adlandırılır. Belki de bize bakıyor gibi durduğundan, kim bilir? Koyu renkteki yapraklarına karşın tam ortasının açık tonlarda olması mı yoksa ona bu ismi verdiren? Yorumlar çeşitli olsa da sorunun somut bir yanıtı yok.
Ne var ki, tek ortak kanı şimdiki karanfil çiçeklerinin yalın kat olan eskileriyle benzeşmemesinin, değişime uğrayan kromozomlarına bağlanıyor olması. Ama öyle ki, son zamanlarda eskisi kadar revaçta olmayıp, unutulmaya yüz tutmuş olsa da bu güzel bitki aynı krizantem (kasımpatı) gibi mutlu ve hüzünlü anlarda yanı başımızdadır. Biz, en iyisi güzel kokulu olanların peşine düşelim ve bize göz kırpan iyi huylu bir tanrıçanın bakışlarını yakalayalım.
Karanfile atfedilen anlamlar:
Beyaz karanfil: Aşk coşkusu… Ayrıca bir rivayete göre 20 yy. başlarında çapkın erkekler kostümlerinin yakasına beyaz karanfil iliştirirlermiş!
Kırmızı karanfil: Fransız devriminin sembolü, ayrıca cenazelerde de sıkça görülür.
KARANFİL TOHUMU NE ZAMAN DİKİLİR?
Karanfil tohumunu nisan ayında 3-4 cm aralıklarla dikilir. Filizlenme başladıktan sonra başka saksıya aktarılır. Kısa sürede gelişim gösterdiği için çiçekçiler tarafından en çok tercih edilen bitkilerden biridir.
KARANFİL NASIL TOPRAKTA YETİŞTİRİLMELİ?
Karanfil, kireçli ve ph’ı 5.5’ten yüksek toprakları çok sever. Toprağın humus miktarı arttırılırsa daha sağlıklı gelişir. Toprağının nemli olmasını sever. Gölge yerleri sever. Gün içinde yarı güneş alabileceği yerlerde de yaşamaya devam eder. Dış mekan bakımı için daha uygundur. Hava delikli ve drenajı iyi bir saksıda ya da ortamda bakılması bitki kök sağlığı için önemlidir.
Karanfil için yine ortamın sıcaklığı çok önemlidir. Bitkinin gelişiminde önemli rol oynamaktadır.
KARANFİL ÇİÇEKLERİ SOLUYORSA DİKKAT!
Karanfilin çiçekleri solmaya başladığında mutlaka bir makas yardımıyla kuruyan çiçekler temizlenmeldir.
KARANFİL NASIL ÇOĞALTILIR?
Karanfil çoğaltmak için bilinen iki yöntem vardır. Çelikle ve daldırma yöntemiyle çoğaltılır. Çelik için en az 10 cm uzuluğunda bir dal tercih edilir. Steril edilmiş düz uçlu bıçak yardımıyla verev şeklinde dal kesilir. Hava delikli saksıya ve uygun toprağa dikilir.
Daldırma yönteminde ise çiçekleri solan karanfilleri kesin. Çiçeksiz kalan dalı toprağa daldırma yöntemi ile ekin. Bu yöntemde dal kesilmeden ve kırılmadan toprağa doğru eğilir.
Ucundan toprağa ekilir ve filizlenmeye bırakılır. Yaz bitene kadar aynı metodu uygulayabilirsiniz.
KOKULU ESKİ KARANFİLLER
Yabancı kaynaklarda da eski olarak geçen Dianthus caryophyllus cinsi çiçek tarhlarında, saksılarda, köylerde teneke kutularda yetiştirilen karanfillerdir ve en makbul türlerdendir. Melez türlerin çok çeşitli renkleri olup tek sezon çiçek verirler. Dianthus erinacceus ise, sadece ülkemizin kuzey doğusunda yetişen dünya bitki klasmanında yeri olan endemik bir türdür.
ÜRETİM VE ÇOĞALTMA
Dianthus türündeki çok yıllık bitkiler, ilk 2-3 yıl boyunca kaliteli çiçek verirler. İlk yıl açan çiçekleri cılızdır. En güzel çiçeklerini ikinci yılda açarlar. Şubat-mart tohumdan ya da gelişme dönemlerinde dayanıklı türlerden çelik alma ve daldırma yöntemleriyle karanfil üretebilirsiniz. Çeliği çiçek vermeyen bir daldan kum ve torf karışımına dikin. Üzerini kestiğiniz bir plastik şişeyle kapatın. Güneş ışığının doğrudan gelmediği aydınlık bir alanda toprak kurudukça azar azar su verin. Suya daldırarak da sonuç alabilirsiniz, deneyin.
TOPRAK
Geçirgen, zengin ve iyi cins bahçe toprağı ve kum gereklidir. Tam güneş alan yerlere dikilmeleri ve saksıların her sezon toprağının yenilenmesi gerekir.
BAKIM
Solan çiçeklerin kesilmesi, çiçeklenme sırasında her 15 günde çiçek açtıran gübre verilmesi ve yarı gölge alanda tutulması gerekir.
