Çobanpüskülü bitkisi özellikle yılbaşı aylarının yıldızı. Yılbaşı denince ilk onun adı gelir akla. Yaprakları ve meyveleriyle dekoratif bir görünüşü vardır. Üstelik çok da uyumludur; onu yetiştireni hiç üzmez…
Bu yazımız da ilginizi çekebilir: Kokina çiçeği bakımı evde nasıl yapılır? Yılbaşı çiçeği suya konulmalı mı?
Yılbaşı süslemelerinin favori bitkilerinden biri olan Çobanpüskülü Ilex, hem yaprakları hem de kırmızı meyveleriyle çok dekoratiftir. Aslında sadece yılbaşında hatırlanmaz o, her dem yeşil olduğu için pek çok bahçenin vazgeçilmezlerindendir. Gelin şimdi onu yakından tanıyalım.
ÇOBANPÜSKÜLÜ BİTKİSİ ÖZELLİKLERİ
- Aquifoliaceae (Çobanpüskülügiller) ailesine aittir.
- Güney ve Batı Avrupa’da, Batı ve Kuzey Afrika’da, Türkiye’de ise Karadeniz, Marmara ve Güney Anadolu’da yerli olarak bulunur.
- Kimi yörelerde ışığan, ışılgan isimleriyle de bilinir.
- Çalı, ağaççık ve ağaç boyutlarında 300’den fazla türü vardır.
- Oldukça yavaş büyür ve maksimum 15 metre boy yapar.
- Kökleri yüzeyseldir.
- Türlerinin çoğu her dem yeşildir; ancak bazıları sonbaharda yapraklarını döker.
- Gövde kabukları gençken yeşildir, ilerleyen yıllarda griye döner.
- Yapraklarının üst kısmı koyu yeşil, alt kısmı açık yeşil renktedir. Derimsi dokulu, parlak, yumurtamsı veya mızrak biçiminde ve uç kısımları dikenlidir.
- Baharda açan çiçekleri beyaz renkte, küçük ve kokuludur. Bu çiçeklerin bazısı erkek bazıları dişidir.
- Dişi ve erkek çiçekler ayrı ayrı bitkilerde bulunur.
- Dişi çiçek açan bitkilerde, eylül-ocak aylarında küçük, kırmızı meyveler oluşur.
- Meyveleri çekirdekli, yuvarlak ve suludur. Renkleri bazı türlerde kırmızı iken bazılarında siyahtır ve bu meyveleri sadece dişi çiçekler üretebilir. Bu meyveler kuşlar ve bazı memeli hayvanlar tarafından oldukça önemli bir besin kaynağı olarak görülür.
- Budanabilir bir bitkidir. Çobanpüskülü bitkisini kullanarak oldukça sık dokulu çitler oluşturabilirsiniz.
ÇOBANPÜSKÜLÜ BİTKİSİ BAKIMI
- Çobanpüskülü bitkisi güneşli ve yarı gölge alanlarda sağlıklı gelişim gösterir.
- Gölgeye oldukça dayanıklıdır.
- Sıcağa dayanıklıdır ama doğrudan güneş ışığına maruz bırakılmamalıdır.
- Şiddetli kış donlarına duyarlıdır. Soğuğa, özellikle deniz soğuğuna toleransı vardır.
- Kuvvetli kış rüzgarından zarar görebilir bu yüzden rüzgara karşı korunması gerekir.
- Kök sıkışıklığından hoşlanmaz. Kökleri uzun süreli su baskınlarına dayanıklı değildir.
- Geçirgen ve nemli topraklarda iyi gelişim gösterir. Ayrıca humusça zengin, kumlu topraklar da oldukça uygundur.
- Tohum ve çelik ile üretimi mümkündür ancak tohumların çimlenme süresi oldukça uzun olup, iki yıl gibi bir süreç gerektirir. Fidelerini doğrudan toprağa dikmek daha sağlıklı olur.
- Meyve üretimi için dişi ve erkek bitkilerin yana yana dikilmesi gerekir.
- Meyvelerini yiyen ve tohumlarını uzağa taşıyan hayvanlar aracılığıyla da çoğalıp yayılır.
ÇOBANPÜSKÜLÜ ÇEŞİTLERİ
Ilex aquifolium:
- Avrupa’nın birçok yerinde, Türkiye’de ise özellikle Karadeniz Bölgesi’nde yetişir.
- Oldukça yavaş gelişir.
- 15 metreye kadar boy yapabilir.
- Kışın yapraklarını dökmez.
- Sert ve derimsi yapıda olan yaprakları koyu yeşil renkte ve keskin dişlidir.
- Mayıs-haziran aylarında açan çiçekleri beyaz renge sahiptir.
- Eylül-ekim aylarında oluşan meyveleri nohut tanesi iriliğinde ve kırmızı renktedir.
Japon çobanpüskülü-Ilex crenata:
- Tropik- subtropik bir türdür.
- Ilıman ilklime sahip olan yerlerde gelişim gösterir.
- Güneş almayan yarı gölge yerleri sever.
- Her dem yeşil bir bitkidir.
- 3 ila 5 metre, nadir durumlarda ise 10 metreye kadar boy yapabilir.
- Sık dokusu sebebiyle çit oluşturmak amacıyla kullanılır.
Ilex ‘nellie r. stevens’:
- Konik formlu, her dem yeşil bir bitkidir.
- Büyük geniş yapraklara sahiptir.
- Gösterişli olmayan, nisan ayında açan küçük, yeşilimsi beyaz çiçeklere sahiptir.
- Çiçekler daha sonra kışa doğru parlak kırmızı renge sahip bol miktarda meyveye dönüşür.
- Organik maddece zengin, geçirgen topraklarda iyi gelişim gösterir.
Yılbaşı çiçeği bakımı nasıl yapılır? Çoğaltma, sulama detayları
