Permakültür nedir? Tertemiz bir dünya için yeşil fikirler

Hayatlarımızı doğaya rağmen değil, doğayla uyum içinde hareket ederek şekillendirdiğimizi düşünün. Elimizin altındaki (Bu, balkonumuzdaki ufacık bir alan bile olabilir) en küçük toprak parçasını bile işlediğimizi, ağaçlandırdığımızı, kendi ürünlerinizi yetiştirdiğimizi, yeniden kullanarak dönüştürdüğümüzü, rekabet etmek yerine iş birliği içinde olduğumuzu, yıkmadan, yok etmeden, bizimle bu gezegeni paylaşan, beraber nefes aldığımız tüm varlıklara incelikli bir sevgiyle yaklaştığımızı…

İşte son yıllarda sıkça duyduğumuz ancak Avustralyalı Bill Mollison ve David Holmgren’in ta ‘74 yılında geliştirdikleri permakültür sistemi, tam olarak bu saydıklarıma dayanıyor. Kavram, her ne kadar kalıcı tarım (permanent agriculture) kelimelerinden ortaya çıkmış olsa da zamanla bunun fersah fersah ötesine geçerek, çok daha geniş anlamlar kazanıyor. Hatta bir yaşam felsefesine dönüşüyor. Permakültürde esas olan, çevreyi kirletmeden, sömürmeden, uzun süreli, sağlıklı, ekonomik, uygulanabilir sistemler yaratmak. Bitkilerin, hayvanların, insanların, yapıların ve toplulukların el ele verdiği, ekolojik bir yaşamın tasarımı da diyebiliriz. 

Sistem, şehirlerimizin, daha yaşanabilir olması açısından da önemli. Tam da bu sebeple, Beykoz Belediyesi ile Permatürk Vakfı’nın 2021’de hayata geçirdiği Beykoz Ekopark gibi girişimler, bence çok değerli. Beykoz Spor Ormanı içerisinde 24 dönümlük bir alanda kurulan ekolojik park, permakültüre ilgi duyanlara, sıfırdan başlamak isteyenlere, zihin açan bir yol haritası çiziyor. Toprağın ve doğanın nasıl canlandırıldığını, doğal yöntemlerle çeşitli ürünler elde ederken, toprakta ve bitki bünyelerinde karbon depolayarak, iklim değişikliğinin etkilerinin nasıl azaltılabileceğini merak ediyorsanız, düzenledikleri atölye çalışmalarını instagram sayfalarından takip etmenizi öneririm. @permaturkvakfi

Cep ormanlarına neden ihtiyacımız var?

 Dünyanın pek çok şehrinde biyoçeşitliliği artırmak adına mikro ormanlar yaratılıyor. Bu küçük ormanlar metrekaresi çok ufak alanlarda bile hayata geçirilebiliyor. Çıkış noktasıysa Japon botanikçi ve bitki ekolojisi uzmanı Profesör Akira Miyawaki’nin 1970’lerde icat ettiği Miyawaki Orman Tekniği. Cep ormanları geleneksel ormanlardan çok daha hızlı büyüyor. Doğal ormanların 200-300 yılda ulaştıkları olgunluğa 20-30 yılda ulaşıyorlar. Nedeniyse dikim yoğunluğu, bitkilerin karşılıklı desteği ve özel olarak hazırlanmış toprak. Bu hızlı büyüme, karbon tutma, oksijen üretimi, biyolojik çeşitliliğin korunması gibi ekolojik işlevlerin hızla yerine getirilmelerini sağlıyor. SUGİ isimli kar amacı gütmeyen kuruluş, şu ana kadar dünyanın 50’den fazla şehrinde cep ormanları yarattı. Bu yöntem, hava kirliliğini, sıcak hava dalgalarını, sel baskınlarını engellemeyi de amaçlıyor. Dikim-bakım süreçlerine yerel halkı dahil ederek, şehirli insanların doğayla bağ kurmasını teşvik etmesi de cabası. Neden elimizi taşın altına koyup, kendi yaşadığımız şehirlerde de aynısını yapmayalım?

Zamana meydan okuyan tasarımlar

Kullandığım ürünler gezegene saygıda kusur etmemeli, bilinçli bir anlayışla hayata geçirilmeli ama tarzıma da tarz katmalı diyorsanız, radarınıza almanız gereken bazı markalar var. 2017’de Esther Levi’nin kurduğu Epidotte de bence onlardan biri. Hem eviniz hem de sizin için çevre dostu kumaşlarla, modern tasarımlar yaratarak kalbinizi çalıyor. En önemlisi de dayanıklı, yıkanabilir ve sürdürülebilir olmaları. Marka, ürünlerini yüzde yüz doğal kaynaklardan, yıkanabilir kâğıt, kenevir ve pamuktan üretiyor. Bu bazen havalı bir çanta, bazense eviniz ya da ofisiniz için zevkli bir aksesuar olabilir. Yani stilinizden ödün vermeden organik bir anlayışla hareket etmek istiyorsanız, göz atmanızda fayda var. @epidotte