Banyoyu planlarken, strese girmeden istediğiniz gibi bir kurgu tasarlamak ve keyifle kullanmak, zaman ve paradan da tasarruf etmek için, bu 10 hatadan kaçının.
Evin herhangi bir odasını planlarken rahatça hareket edebilirsiniz, ama iş banyo ve mutfağa gelince yanlış bir adım atmanın geri dönüşü zor olur. Banyoyu yenilerken nelerden kaçınmak gerektiğini önceden bilmek işinizi kolaylaştırır. İster küçük hamlelerle güncelleyin, ister sıfırdan tasarlayın sıhhi tesisattan havalandırmaya, depolamadan aydınlatma ve renk seçimine banyonuzun güzel olduğu kadar işlevsel olması gerektiğini de unutmayın.
1- YENİ BİR BANYO MU, ESKİYİ REVİZE ETMEK Mİ?
Dikkat edilmesi gereken en önemli şeylerden biri düzen. Herkesin ihtiyaçlarını karşılayan bir banyo için işe; şu anda nasıl kullandığınızı değil, gelecekte nasıl kullanmak istediğinizi düşünerek başlayın. Mevcut alanı maksimumda değerlendiren etkili bir yerleşim önemli ama bu sadece raftan bir şeyleri kolayca almak anlamına da gelmemeli. Elbette tesisat değişimleri maliyeti artırır ama bazen gerekli olabilir. Eğer mevcut plana sadık kalmak ve maliyetleri azaltmak istiyorsanız duş perdesi veya dekoratif aksesuarlar gibi küçük değişiklikler yeterli olur.
Hangi cihaz kaç barda çalışır?
Ortalama bir şebeke basıncı 3 bardır (düşük basınç). Bu çok katlı binalarda 1 bara kadar düşebilir. Su tüketen cihazların normal çalışması için, su basıncı değerinin, işletim belgesinde belirtilen değerlere karşılık gelmesi gerekir. Yani yaklaşık olarak:
- Çamaşır makinesi: 2 bar.
- Şofben ve bulaşık makinesi: 1,5 bar.
- Hidromasaj ve duş: 4 bar. Çeşitli cihazların doğru çalışması için musluktan gelen su basıncını bilmekte fayda var.
2- SIRALAMAYA DİKKAT!
Banyo tadilatında iş planı çok önemli. Bu aşamada teknikten dekorasyona tüm süreci yöneten ve 3D çizimler ile banyonuzu hayal etmeye yardımcı bir danışmanla çalışın. Ama tüm tadilatı kendiniz yapacaksanız:
- Tesisat boruları sağlam mı, kontrol edin, fayanslarda kesim gerektirmeyecek bir planlama yapın.
- Armatürlerin doğru konumda olduğundan emin olun.
- Yerden ısıtmanız varsa, tadilat sırasında zarar vermeden ilerlemek için ekstra özen gösterin.
- Solo küvet seçtiyseniz, en son monte ederek zarar görme riskini azaltın
3- DÖŞEMENİZ UYGUN MU?
Bu bütün ev için geçerli ama özellikle banyoda çok daha önemli. Genellikle ıslak zeminde kimi zaman çıplak ayakla dolaşıldığından kayma riski oluşur. Hem dayanıklı ve pratik, hem de mekana kişilik kazandıran dekoratif malzemelere yönelin. Dayanıklı, leke tutmaz ve günlük kullanım için ideal olan porselen karolar doğru seçim. Ayrıca deterjan veya diğer kimyasallardan da zarar görmez. Farklı olmak istiyorsanız mermerden kireçtaşına, betondan ahşap ve metale çeşitli yüzey kaplama malzemeleri denenebilir. Kayarak düşme sonucu sakatlanmalar özellikle ileri yaşlarda sorun. Bu nedenle mat yüzeyli antislip ürünler tercih edin. Uzmanlar ıslaklık durumuna göre (havuz, hamam gibi) özel tasarlanmış, R11 (sınıf A-B-C) kayma dereceli porselen karo kullanmayı tavsiye ediyorlar.
4- SU DRENAJI YETERLİ Mİ?
Yeni bir banyo tasarlanırken genellikle fayans deseni, küvet formu gibi estetiğe odaklanılır. Oysa işin teknik kısmı hepsinden daha önemlidir. Boyutlar, yerleşim düzeni, havalandırma, elektrik ve bazı teknik yönetmelikler gibi dikkat edilmesi gereken hususları unutmayın. Mesela mevcut borular ve drenajın yeri çok önemli. Sadece vitrifiyeleri değiştirmek istiyorsanız işiniz kolay, eskiyi çıkarıp yeniyi takarsınız ve bu sıhhi tesisatı etkilemez. Ama yeri değişecekse o zaman en önemli unsur tesisat olur.
Klozetin konumu, gider borularından dolayı kolay değişmeyebilir. Tam olarak nereye yerleştireceğinizi bilmeden işe başlamayın. Bu; lavabo, küvet, duş, hatta havlupan için de geçerli bir kural.
5- SU BASINCINIZI ÖĞRENİN
Duş bataryası seçerken şık görünmesinin yanı sıra bu sistemin su basıncınızı desteklediğini de kontrol edin ve öğrenin. Örneğin eviniz düzlük bir arazideyse su basıncı yüksektir ama tepelik bir yerdeyseniz basınç doğal olarak zayıflar. Su basıncı barla ölçülür (1 bar: suyu 10 metre yükseğe itmek için gereken kuvvet). Konutlarda üç türlü su basıncı olur:
- Düşük basınç (yerçekimi beslemeli): Müstakil evlerde çatı katında soğuk su deposu ve diğer katta sıcak su silindiri sayesinde yer çekimi basıncı ile çalışır. 1 barın altında, yani minimum basınç isteyen musluklar kullanın. Basınç çok düşükse minimumda (0,5 bar’dan düşük) kullanan, su akışını kontrol eden bataryalar tercih edin.
- Yüksek basınç (kombi+ısıtıcı): Çok katlı binalarda kazanlı ve sıcak su silindiri olmayan bir sistem. Su akışınız yeterince yüksek basınçlıysa doğru akışı ayarlayan bir çok armatür var.
- Yüksek basınç (pompalı sistem): Bir genleşme tankı ve sıcak su silindiri ile yüksek basınçta çalışır. Az katlı apartman ve evlerde tercih edilir.
6- ÇOKLU ELEKTRİK HATTI
İşlevsel bir banyo kurgusunda aydınlatma mekanın ayrılmaz bir parçasıdır ve konumları en az vitrifiyeler kadar önemli olduğundan yerlerinin proje başlangıcında belirlenmesi doğru olur. Rahatlatıcı, davetkar bir atmosfer için farklı ışık türleri tercih edin. Mesela duvar ve zemine gömme spotlar, ayna yanına aplikler, tavana plafoniyer gibi karma bir aydınlatma sistemi tercih edin.
7- TEK IŞIK KAYNAĞI MI?
Banyoda yapılan en yaygın hatalardan biri de yeterince iyi aydınlatmamak. Tavanda tek çıkışlı çoklu ışık kaynakları küçük alanlarda kalabalık bir görünüm yaratır. Bunun yerine ayna yanındaki dekoratif aplikleri, noktasal ışık veren LED’ler ile kombinleyin. Makyaj yapmak veya tıraş olmak için düzenli olarak banyoyu kullanıyorsanız aydınlatmaları doğrudan baş üstüne yerleştirmek yerine, ışığı arkadan gelecek şekilde konumlandırın. Aplik ışığının eşit gelmesi için aynanın iki yanına simetrik olarak yerleştirin ve gölge yaratmadan aydınlatan armatürler terich edin.
8- “IP” DEĞERLERİ ÇOK ÖNEMLİ
Aydınlatma armatürü seçerken neme karşı sızdırmazlık seviyesini tanımlayan IP değerine dikkat edin. Son yılarda su geçirmez seçeneklerde farklı, dekoratif ve şık modeller bulmak kolaylaştı. Stilinizden ödün vermeden de güvende olabilirsiniz. Satın alırken IP derecesini ve ıslak alanlar için uygunluğunu kontrol edin. Banyoda dikkat etmeniz gereken 3 önemli bölge:
- Bölge 0: Duş ve küvetin içi, yani su ile direkt temas eden en tehlikeli bölge. Burada olması gereken minimum değer IP67 ve düşük voltajdır.
- Bölge 1: Küvet veya duşun üstündeki ya da hemen yanındaki alandır. Minimum IP65, yani düşük basınca uygun anlamına gelen toz geçirmez, su sızdırmaz seçenekler.
- Bölge 2: Küvet ve duşun uzağında, lavabodan 60 cm’lik bir yarıçapta olan bölgedir ve su sıçramalarına karşı korumalı ve en az IP44 sınıfı kullanılır.
NOT: Ülkemizde şartnamelere göre banyoda standart IP65 kullanılıyor.
9- DUŞ TEKNESİ SEÇERKEN
Duş armatürü, fayans ve duş perdesi… Dekore ederken sıklıkla bunlara odaklanılır ama, öncelik duş teknesi olmalı. Farklı bir yere yerleştirecekseniz boyutlara göre kesilebilen seçenekleri düşünebilirsiniz. Sade ve minimal bir stil için yere entegre sifonlu modeller kullanın. Ancak su giderinin zemin altında çözülmesi gerektiğinden tesisata engel olan bir durum var mı, kontrol edin. Bu durumlar:
- Beton zemin döşemesi.
- Boru kaosu: Bazen döşeme altındaki boşlukta o kadar çok boru geçer ki ekstra gider borusu için alan olmaz.
- Kiriş engeli: Duş konumundan dolayı gider bir kiriş üzerine denk gelirse takılması zeminin dayanıklılığını zayıflatacağından pek önerilmez.
- Drenaj sorunu: Suyun duş teknesi altında devir daim olması gerekir. İyi bir drenaj sistemi yoksa gider boruları tıkanır. Diğer gider borularının eğimini kontrol edin ve suyun en yakın drenaj noktasına doğru akması için gerekirse duş teknesini yerden yükseltin.
10- DOĞRU KÜVET EBADI
Herkes gösterişli bir solo küvette keyif yapmayı ister ama çoğu banyo (en büyük evlerde bile) 12 m2’yi geçmez. Ancak doğru bir planlama ile şık bir küvet alanı tasarlamak mümkün. Piyasada uzunluğu 150 cm civarında, standart bir duş teknesi ile aynı ölçüde, hatta daha az yer kaplayan solo küvet modelleri mevcut. Eğer alan kısıtlıysa küçük bir duşlu küvet tercih edilebilir veya duvara sıfır seçeneklerden alınabilir. Yine de kapı, merdiven ve duvar geçişlerinden sığıp sığmayacağından emin olun.
Seramik alırken bu değerleri kontrol edin:
Seramik alırken yüzey aşınma, sertlik, lekelere ve kimyasallara dayanım, kolay temizlenme gibi teknik özellikleri göz önünde bulundurun.
PEI değeri: PEI yüzey aşınma değeridir. PEI1 duvar, banyo ve yatak odasına; PEI2 yaya trafiği az olan zeminlere; PEI3 antre, korid or gibi kullanımı fazla olan yerlere; PEI4 mağaza, restoran gibi yayala rın yoğun olduğu zeminlere; PEI5 çok yoğun kullanılan iç ve dış zeminlere uygundur.
R değeri: R kaydırmazlık değeridir. R9-R13 arasında olan bu değer döşenecek yere göre değişir. R9’dan yüksek değerler hamam, saun a gibi ıslak hacimler ve dış mekanlar için üretilir.
V değeri: Seramiğin bir kutudaki renk/ton değişim değeridir. V1 tek ve eşit görünüm, V2 hafif farklılık, V3 yüksek farklılık, ve V4 ge lişigüzel ve yoğun farklılık anlamına gelir.